Jelcz PR110M nr 4617

Nasza peerka

Pojazd znajdujący się w naszej kolekcji został wyprodukowany w 1991 roku. Od momentu pierwszej rejestracji 7.11.1991 r. aż do końca roku szkolnego 2010/2011 służył w Miejskim Zakładzie Komunikacji w Puławach z numerem taborowym 119. Początkowo nosił numer rejestracyjny LLP 0575, a od 2002 roku – LPU S496. Do końca lat dziewięćdziesiątych wóz posiadał klasyczne berlietowe malowanie kremowo-czerwone z białym pasem u dołu nadwozia. Na przełomie wieków został w całości pomalowany na żółto pod reklamę firmy Drew-Max, którą to woził na nadwoziu przez następną dekadę.

W lipcu 2011 roku Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej z Warszawy zadecydował o zakupie puławskiego Jelcza PR110M i włączeniu go do kolekcji zabytkowych pojazdów, dokumentujących powojenne autobusy eksploatowane w Polsce. Autobus był w dobrym stanie technicznym oraz prezentował wysoki stopień zachowania detali kompletacji fabrycznej, które w większości tego typu autobusów bezpowrotnie znikały podczas różnego rodzaju napraw i remontów. Po zakupie Jelcz pojechał do Gliwic, do firmy Bus Service Center sp. z.o.o., gdzie przeszedł zewnętrzną waloryzację połączoną z przemalowaniem w klasyczny schemat barw. W takiej postaci został we wrześniu 2011 roku zaprezentowany szerszej widowni na wystawie taboru zabytkowego podczas targów Transexpo w Kielcach.

Od czasu targów nasz Jelcz był użyczony krakowskiemu Miejskiemu Przedsiębiorstwu Komunikacji, z którym to od początku współpracowaliśmy przy tym projekcie, stąd też na co dzień peerka stacjonowała w Krakowie. Na początku 2012 roku autobus został wpisany do ewidencji ruchomych zabytków techniki i po przejściu przeglądu wieczystego otrzymał żółte tablice rejestracyjne. Od tej pory nasz #119 wiedzie sielskie życie autobusowego emeryta prezentując swe wdzięki na różnego rodzaju imprezach, przejazdach oraz Krakowskiej Linii Muzealnej. Mamy nadzieję, że za jakiś czas uda się przeprowadzić jego gruntowny remont, dzięki któremu będzie mógł nas cieszyć przez długie lata.

W maju 2012 roku peerka po raz pierwszy zawitała do Warszawy w roli pełnoprawnego zabytku goszcząc na Zlocie Zabytkowych Autobusów i Nocy Muzeów. Niestety, w drodze powrotnej do Krakowa dwudziestoletni silnik uległ poważnej awarii eliminującej go z dalszej eksploatacji. Szczęśliwie dzięki zaangażowaniu instytucji i osób prywatnych udało się zakupić nowy silnik i dokonać jego montażu w warsztacie MKS Skarżysko-Kamienna. Wszystkim zaangażowanym w tę operację jeszcze raz serdecznie dziękujemy!

Z czasem w Krakowie rozpoczęła się kolejna metamorfoza peerki. Nietknięte od czasu zakończenia służby liniowej w Puławach wnętrze pojazdu zaczęło powoli zmieniać swoje zapuszczone oblicze. Ponieważ miejskie Jelcze PR110 występowały w stołecznym MZK jedynie w pierwszej wersji “U”, podjęliśmy decyzję o stylizacji naszego egzemplarza właśnie na taki model. We wnętrzu zagościło trochę niespotykanych obecnie detali, charakterystycznych dla Jelczy Berlietów z lat 70. m.in jedyne w swoim rodzaju plafonowe oświetlenie wnętrza, plastikowe “marginesy” po bokach podsufitki oraz poręcze w kolorze srebrnym.

W maju 2013 roku nasz Jelcz opuścił gościnne progi MPK Kraków i udał się do Warszawy by po raz kolejny uczestniczyć w Zlocie Zabytkowych Autobusów i Nocy Muzeów. Po ich zakończeniu nie wrócił jednak do grodu Kraka, lecz dołączył do reszty naszej kolekcji zgromadzonej na terenie zajezdni MZA przy Ostrobramskiej. Z tej okazji jeszcze przed imprezami na jego burtach pojawił się nowy, tym razem oficjalny, numer taborowy 4617. Numer ten jest kontynuacją MZK-owskiego zakresu numeracji Jelczy PR110U stacjonujących w zakładzie R-10 “Ostrobramska”.

Od maja nieprzerwanie trwają prace waloryzacyjne przy naszym Jelczu, mające upodobnić go do pojazdów tego typu kursujących po naszym mieście 30 lat temu. Dzięki pozyskaniu wielu rzadkich już elementów z wraku ostatniej znanej peerki ex-MZK Warszawa możliwe było poważniejsze zajęcie się wnętrzem autobusu. Na początku pożegnaliśmy się ze starą obskurną kabiną. Kolejnym etapem była zabawa z poręczami, tj. odtworzenie ich układu charakterystycznego dla wersji PR110U, zamiana plastikowych łączeń z czarnych na białe, zakładanie oryginalnych rączek do trzymania dla pasażerów stojących wraz ze specjalnymi tulejkami zapobiegającymi ich poruszaniu się.  W połowie sierpnia autobus przez tydzień gościł na zajezdni „Stalowa”, gdzie pan Stanisław do spółki z Michałem zajęli się m.in rekonstrukcją kabiny kierowcy, montażem brakujących poręczy w drugich i trzecich drzwiach, ustawieniem wiatrołapów, czy montażem laminatowej podkładki pod tylną rejestrację. Po powrocie na Włościańską odmalowane zostały czarne elementy kabiny, zaś laminat oklejony czarną matową folią na wzór oryginału. Na poręczach pojawiły się oryginalne okrągłe przyciski „na żądanie” z lat 70. montowane na aluminiowych dystansach.  Oczyszczone i pomalowane na kolor szary zostały blaszki mocujące wiatrołapy – bardzo korzystnie wpłynęło to na estetykę wnętrza.  Logo Jelcz z przedniej ściany pojazdu zmieniło kolor z czarnego na srebrny. Konieczna okazała także się renowacja listwy oświetlenia tablicy rejestracyjnej. To tylko niektóre z wykonanych ostatnio działań przy tym autobusie. Z każdym dniem zaczyna wyglądać on coraz szlachetniej i coraz bardziej upodabnia się do warszawskich peerek z lat 70. i 80. Do ideału jeszcze daleko, ale jesteśmy na dobrej drodze.

Późną wiosną 2019 roku podjęto decyzję o skierowaniu autobusu do obsługi linii 100. W ramach remontu wykonanego na terenie zajezdni MZA przy ul. Stalowej dokonano wymiany oblachowania zewnętrznego, drobnych napraw kratownicy, wymiany skrzydeł drzwi oraz stopni oraz drobnej naprawy przedniego świetlika. Naprawie poddano również silnik oraz kolumnę kierowniczą. Mając na uwadze bezpieczeństwo przewozów liniowych, dokonano również kompleksowej wymiany opon wraz z felgami. Na koniec autobus otrzymał nową powłokę lakierniczą.

Podczas przygotowań do kolejnego sezonu na linii 100 na przełomie 2019 i 2020 roku dzięki pracownikom zajezdni „Stalowa” przeprowadzono kolejny etap prac, a wnętrze naszej peerki odzyskało blask. Po rekonstrukcji przerdzewiałych elementów podłogi i położeniu nowej wykładziny do autobusu trafiły odnowione fotele.

Wraz z kompletowaniem wnętrza starszego Jelcza PR110U nr 5299 wymieniliśmy wiatrołapy w 4617 na niższe – bez szyb, które były montowane w młodszych peerkach. Te dotychczas zamontowane w 4617 trafiły do 5299.

Konrad uzupełniał braki po wkrętach w ogołoconej z wysokiego wiatrołapu 4617, następnie zamontował nowe oznaczenia na burcie pojazdu.

Warto też zwrócić uwagę na różnice między pojazdami jak chociażby tabliczki wewnętrzne, na których w PR110U napis był jasny, a tło ciemne (tabliczka trzymana przez Marcina), a w PR110M – dokładnie odwrotnie: to napis był ciemny, a tło jasne (tabliczka przymocowana do ściany w 4617).